กลไกการรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต Homeostasis
สิ่งมีชีวิตมีการรักษาดุลยภาพของน้ำแตกต่างกัน1.การรักษาดุลยภาพของน้ำในพืช
พืชมีการคายน้ำผ่านทางรูปากใบ(stoma)
**ปากใบไม่ใช่อวัยวะของพืชเพียงแต่เป็นรูที่อยู่ตรงกลางระหว่างเซลล์คุม 2 เซลล์
การคายน้ำของพืชมี 2 แบบ
1.ไอน้ำ tra-nspiration
-stomata
-lenticel
2. หยดน้ำ guttation
-hydathode
การปรับตัวของพืขให้เหมาะสมกับปริมาณน้ำในแหล่งที่อยู่
- xerophyte ที่แห้งแล้ง เช่นทะเลทราย ตัวอย่าง ตะบองเพชร
- hydrophyte ที่มีน้ำมาก ตัวอย่าง ผักบุ้ง
- mesophyte พืชทั่วไป ตัวอย่าง มะพร้าว
- halophyte พืชที่อยู่ในดินเค็ม ตัวอย่าง ป่าชายเลน
มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ ประกอบด้วยสิ่งแวดล้อมภายนอกและภายใน
สิ่งแวดล้อมภายใน คือ น้ำ 70 เปอร์เซ็นต์ ความเป็นกรด-เบส อุณหภูมิ อื่นๆ
อวัยวะในการรักษาสมดุลของสิ่งมีชีวิตบางชนิด
- contractile vacuole เช่น พารามีเซียม
- cell membrane เช่น ฟองน้ำ
- flame cell เช่น พลานาเรีย
- nephridium เช่น ไส้เดือนดิน
- malpighian tubule เช่น แมลง
- nasal gland เช่น เต่าทะเล
- สัตว์น้ำ แอมโมเนีย
- สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ปลากระดูกแข็งบางชนิด ยูเรีย
- หอยทาก นก แมลง และสัตว์เลื้อยคลานบางชนิด กรดยูริก
ไตมีรูปร่างคล้ายเมล็ดถั่วแดง
ไต ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือด และรักษาดุลยภาพของน้ำและแร่ธาตุ
ไต จะทำการกรองที่โกลเมอรูลัส
ส่วนประกอบของหน่วยไตเป็นเส้นเลือดฝอยภายในกระเปาะโบว์แมนแคปซูล
องค์ประกอบของหน่วยไต -เนื้อไตส่วนนอก รีนัลคอร์เทกซ์
-เนื้อไตส่วนใน รีนัลเมดัลลา
ไต จะทำการกรองที่โกลเมอรูลัส
ส่วนประกอบของหน่วยไตเป็นเส้นเลือดฝอยภายในกระเปาะโบว์แมนแคปซูล
องค์ประกอบของหน่วยไต -เนื้อไตส่วนนอก รีนัลคอร์เทกซ์
-เนื้อไตส่วนใน รีนัลเมดัลลา
ปริมาณสารต่างๆในน้ำเลือดที่ร่างกายไม่สามารถดูดกลับได้ โปรตีน กลูโคสและกนดอะมิโน
ปริมาณสารต่างๆในน้ำเลือดที่ร่างกายขับออกมา ยูเรีย กรดยูริก
** ในขณะที่ร่างกายสูญเสียน้ำ ไตจะทำการหลั่ง (Antidiuretic hormone) ADH
การขับถ่ายปัสสาวะ
อาการผิดปกติเกี่ยวกับการขับถ่ายโดยไต
กลไกการรักษาดุลยภาพของอุณหภูมิในร่างกาย
ปริมาณสารต่างๆในน้ำเลือดที่ร่างกายขับออกมา ยูเรีย กรดยูริก
** ในขณะที่ร่างกายสูญเสียน้ำ ไตจะทำการหลั่ง (Antidiuretic hormone) ADH
การขับถ่ายปัสสาวะ
- ปัสสาวะเพิ่มมากขึ้น
- เกิดรีเฟลกซ์การถ่ายปัสสาวะ ทำให้กระเพาะปัสสาวะบีบตัว
- ยิ่งเพิ่มความดันในกระเพาะปัสสาวะมากขึ้้น ทำให้มีความรู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะ
อาการผิดปกติเกี่ยวกับการขับถ่ายโดยไต
- เบาหวาน (Diabetes mellitus)
- กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystisis)
- โรคนิ่ว
- โรคไตวาย (Remal failure) ร้ายแรงที่สุด ต้องใช้ยาหรือฟอกเลือด หรือต้องใช้ไตเทียม
- เบาจืด(Diabetes insipidus)
- Uremia
- Renal glucosuria
กลไกการรักษาดุลยภาพของอุณหภูมิในร่างกาย
T > 37 C ลดอัตราเมทาบอลิซึม หลอดเลือดขยายตัว ขนเอนราบ ต่อมเหงื่อสร้างเหงื่อ เพิ่มการระเหย T ของเลือดลดลง
T < 37 C เพิ่มอัตราเมทาบอลิซึม หลอดเลือดหดตัว ขนลุก/ร่างกายสั่น ต่อมเหงื่อไม่สร้างเหงื่อ ลดการระเหย T ของเลือดเพิ่มขึ้น
T ของเลือดปกติ 37 C
การปรับตัวของสิ่งมีชีวิต
- ด้านสรีระ
- ด้านพฤติกรรม
- ด้านสัณฐาน เฉพาะพืช เช่น ต้นตะบองเพชรเปลี่ยนจากใบกลายเป็นหนาม